เมื่อเร็ว ๆ นี้ ได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงการบูรณาการความร่วมมือของ 7 กระทรวง เรื่องการพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต ในกลุ่มเด็กปฐมวัย และผู้สูงอายุ พ.ศ. 2565 – 2569 ซึ่งทั้ง 7 กระทรวง ที่ว่านี้ ประกอบไปด้วย กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ การกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม การกระทรวงแรงงาน กระทรวงศึกษาธิการ และ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม วันนี้ Station Thai จะขอนำรายละเอียดเนื้อหาของการ MOU ครั้งนี้มาเล่าให้ฟังครับ
โดยเริ่มจาก กระทรวงสาธารณสุข ที่มีนโยบายในการส่งเสริมสุขภาพของประชาชนทุกช่วงวัย โดยเฉพาะการส่งเสริมสุขภาพให้เด็กปฐมวัยทุกคนได้รับการพัฒนาตามวัยอย่างมีคุณภาพและต่อเนื่อง โดยกำหนดเป้าหมายให้เด็กแรกเกิด ถึง 5 ปี ร้อยละ 85 มีพัฒนาการสมวัย ส่วนเด็กพัฒนาการสงสัยล่าช้า มีการแนะนำให้ผู้ปกครองไปกระตุ้นพัฒนาการ โดยใช้คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย (Developmental Surveillance and Promotion Manual : DSPM) ได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ ยังรวมไปถึงกลุ่มผู้สูงอายุ
ซึ่งขณะนี้ประเทศไทยกำลังเผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางประชากรเข้าสู่สังคมสูงอายุ (Aged Society) อย่างรวดเร็ว โดยคาดว่า ในปี พ.ศ.2583 จะมีผู้สูงอายุเพิ่มเป็นร้อยละ 31 หรือ ประมาณ 20.5 ล้านคน ของประชากรทั้งหมด จึงจำเป็นและมีความสำคัญต่อการพัฒนาศักยภาพคนไทยให้เติบโตเป็นคนที่มีคุณภาพ และมีสุขภาพดี โดยการพัฒนาคนให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ ต้องเริ่มตั้งแต่ช่วงปฐมวัย ซึ่งเป็นช่วงเวลาของการสร้างรากฐานของชีวิตทุกด้าน ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์ และสังคม ที่สำคัญ สมองของมนุษย์มีกระบวนการพัฒนาอย่างรวดเร็ว สมองจะเติบโตถึงร้อยละ 80 ของสมองผู้ใหญ่ ตั้งแต่ ขณะเป็นทารกในครรภ์ จนถึงอายุประมาณ 3 ปี หากเด็กไม่ได้รับการกระตุ้นอย่างเหมาะสม จะเกิดผลกระทบต่อการสร้างเส้นใยประสาท ทำให้สมองพัฒนาไม่เต็มที่ ศักยภาพการเรียนรู้ลดลง ส่งผลต่อการพัฒนาศักยภาพและการเรียนรู้ตลอดชีวิตในอนาคต
ซึ่งการลงนามบันทึกข้อตกลงการบูรณาการความร่วมมือ 7 กระทรวง ในครั้งนี้ เป้าหมายหลักของกระทรวงสาธารณสุข คือ เด็กปฐมวัย ที่มีการเจริญเติบโตเต็มศักยภาพ และมีพัฒนาการสมวัย มีคุณภาพชีวิตที่ดี ได้รับบริการและคุ้มครองอย่างทั่วถึงเท่าเทียมตามมาตรฐาน ภายใต้กรอบการบูรณาการความร่วมมือการพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต 5 H ประกอบด้วย 1) Heart จิตใจดี มีวินัย 2) Head เก่งคิด วิเคราะห์เป็น 3) Hand ใฝ่เรียนรู้ มีทักษะ 4) Health สุขอนามัยดี สุขภาพแข็งแรง 5) Hi-tech ทันสมัย ก้าวหน้า รู้เท่าทันเทคโนโลยี นอกจากกลุ่มปฐมวัยแล้ว กลุ่มผู้สูงอายุ ถือเป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่ควรให้ความสำคัญ ภายใต้วิสัยทัศน์ผู้สูงวัยเป็นหลักชัยของสังคม ด้วยหลัก 4 S ประกอบด้วย 1) Social Participation ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในสังคม 2) Social Security ส่งเสริมความมั่นคง ปลอดภัย 3) Strong Health ส่งเสริมสุขภาพให้แข็งแรง 4) Smart Digital and Innovation ส่งเสริมเทคโนโลยีดิจิทัลและนวัตกรรมอย่างชาญฉลาด
สำหรับ บทบาทหน้าที่ของ 6 กระทรวง ในการดำเนินงานร่วมกันแบบบูรณาการอย่างมีประสิทธิภาพนั้น ได้กำหนดบทบาท ดังนี้ 1) กระทรวงมหาดไทย ดำเนินงานสนับสนุนส่งเสริมให้ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และโรงเรียนที่จัดการศึกษาระดับปฐมวัย ให้มีคุณภาพและมาตรฐาน รวมทั้งส่งเสริม สนับสนุน การดำเนินงานอาสาสมัครบริบาลท้องถิ่นในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง 2) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ดำเนินงานพัฒนาเด็กปฐมวัย ด้วยการเสริมสร้างและพัฒนาศักยภาพผู้ปฏิบัติงานด้านเด็กปฐมวัยให้สามารถดูแล พัฒนา คุ้มครอง ฟื้นฟู ให้เด็กปฐมวัยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ผ่านระบบ e-learning และส่งเสริมศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ เป็นต้นแบบการบูรณาการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทุกมิติ 3) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ให้ความร่วมมือในการดำเนินงานส่งเสริม สนับสนุน พ่อแม่ ผู้ปกครอง ได้เข้าถึงข้อมูลและบริการของภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างทั่วถึง และปลอดภัย รวมทั้งพัฒนาผู้สูงอายุให้มีความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ควบคู่กับความรอบรู้ทางดิจิทัล และรู้เท่าทันสื่อดิจิทัลอย่างสร้างสรรค์
4) กระทรวงแรงงาน ดำเนินงานคุ้มครองและส่งเสริมหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด ให้ได้รับสิทธิและสวัสดิการที่เหมาะสม และสนับสนุนการจัดตั้งมุมนมแม่ สถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในสถานประกอบกิจการ รวมทั้ง พัฒนาฝีมือแรงงาน และพัฒนารูปแบบการฝึกอบรม ให้แก่ผู้สูงอายุ ด้านการส่งเสริมทักษะฝีมือและการประกอบอาชีพตามความต้องการของผู้สูงอายุ 5) กระทรวงศึกษาธิการ ดำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาครูและบุคลากรในการจัดการศึกษาปฐมวัยให้มีความรู้และทักษะที่สอดคล้องกับหลักการพัฒนาเด็กปฐมวัยอย่างรอบด้าน รวมทั้ง สนับสนุนพัฒนาศักยภาพผู้ดูแลผู้สูงอายุ ร่วมกับ กระทรวงสาธารณสุข เพื่อดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในครอบครัว ในชุมชน และส่งเสริมการมีงานทำของประชากรวัยแรงงาน และ 6) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ดำเนินงานสนับสนุนความรู้ และร่วมพัฒนาทักษะบุคลากรด้านการวิจัยและการผลิตนวัตกรรม สำหรับการส่งเสริมสุขภาพในชุมชน เพื่อการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ และพัฒนาระบบเทคโนโลยี Digital platform ที่เกี่ยวกับการพัฒนาระบบการส่งเสริมสุขภาพ
